The judicial assessment of expert evidence in Polish criminal procedure

Denis Solodov

doi:10.22197/rbdpp.v9i1.785

Authors

Denis Solodov University of Warmia and Mazury in Olsztyn https://orcid.org/0000-0003-2884-9420

DOI:

https://doi.org/10.22197/rbdpp.v9i1.785

Keywords:

criminal proceedings, evidence admissibility, expert evidence assessment, expert report and testimony, meta-expert, court scientific advisers

Abstract

In the article, the author addresses the issue of the judicial assessment of expert evidence in Polish criminal proceedings. Over the years, the reliance of the criminal justice system on experts increased dramatically. Nowadays, expert evidence plays a pivotal role in court disputes, directly influencing the outcome of judicial proceedings. Experience, however, shows that erroneous expert reports and flawed testimonies may lead to erroneous judicial decisions inflicting irreparable personal and social harm. Unfortunately, the existing model of forensic expert services in Poland is not prone to manipulations and in its current shape cannot guarantee the reliability of expert evidence. Several procedural and structural solutions have been proposed to enhance the credibility of court-appointed experts over recent years. The author examines their advantages and limitations to identify the ones that are realistic and workable.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Denis Solodov, University of Warmia and Mazury in Olsztyn

PhD with a habilitation in law from the University of Warmia and Mazury in Olsztyn (Poland). Assistant Professor at the Department of Criminology and Forensic Sciences of the Faculty of Law and Administration, Poland.

References

AIRLIE, Melissa; ROBERTSON, James; KROSCH, Matt N.; BROOKS, Elizabeth. Contemporary issues in forensic science—Worldwide survey results. Forensic Science International, 320, 110704, 2021. https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2021.110704

AREH, Igor; VERKAMPT, Fanny; ALLAN, Alfred, Critical review of the use of the Rorschach in European courts. Psychiatry, Psychology and Law, vol. 29, no.2, p. 183-205, 2022. https://doi.org/10.1080/13218719.2021.1894260

BEDNAREK, Tomasz. Dowód osmologiczny: aspekty kryminalistyczne i procesowe. Warszawa: CLK KGP, 2008.

BŁOŃSKI, Michał. Znaczenie opinii prywatnej w realizacji prawa do obrony. In: GRZEGORCZYK, Tomasz; IZYDORCZYK, Jacek; OLSZEWSKI, Radosław (eds.). Z problematyki funkcji procesu karnego. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013. p. 354-363.

BOJAŃCZYK, Antoni. Dowód prywatny w postępowaniu karnym w perspektywie prawnoporównawczej. Warszawa: Wolters Kluwer, 2011.

D ́EIRDRE, Dwyer. The judicial assessment of expert evidence. UK, Cambridge: Cambridge University Press, 2008.

DZIERZANOWSKA, Joanna; STUDZIŃNSKA, Joanna. Kryteria oceny dowodu z opinii biegłego w orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego. Roczniki nauk prawnych, Tom XXV, 2, p. 21-47, 2015. https://doi.org/10.18290/rnp.2015.25.2-2

DZIERŻANOWSKA, Joanna; STUDZIŃSKA, Joanna. Assessment of expert evidence in Polish court proceedings in comparison to other European countries. Problems of Forensic Sciences, vol. 106, p. 456-473, 2016. https://doi.org/10.32082/fp.v1i51.66

FUNDACJA EUROPEJSKIE CENTRUM INICJATYW W NAUKACH SĄDOWYCH, Błędy w opiniach biegłych a pomyłki sądowe. Możliwości i sposoby naprawy. Available at: <, http://www.forensicwatch.pl/web/pliki/baza-wie-dzy/Opracowania/B%C5%82e%CC%A8dy%20w%20opiniach%20bieg%C5%82ych%20a%20pomy%C5%82ki%20sa%CC%A8dowe.pdf>. Access on: December 22, 2022

FUNDACJA EUROPEJSKIE CENTRUM INICJATYW W NAUKACH SĄDOWYCH, Raport: Biegli w wymiarze sprawiedliwości. Available at: http://forensicwatch.pl/web/index.php?strona=bazawiedzy&kategoria=Raport. Access on: December 22, 2022.

GIRDWOYŃN, Piotr; TOMASZEWSKI, Tadeusz. Czy potrzebne nowe podejście do badań kryminalistycznych (w Stanach Zjednoczonych i nie tylko). In: MOSZCZYŃSKI, Jarosław; SOLODOV, Denis; SOŁTYSZEWSKI, Ireneusz (eds.). Przestępczość. Dowody. Prawo. Księga jubileuszowa prof. Bronisława Młodziejowskiego. Olsztyn: UWM w Olsztynie, 2016. p. 113-124.

GOLAN, Tal. Laws of Men and Laws of Nature. The history of scientific expert testimony in England and America., UK, Cambridge: Harvard University Press, 2004.

GROSS, Hans. Podręcznik dla sędziego śledczego jako system kryminalistyki. Warszawa: Difin, 2021.

GRUZA, Ewa. Kilka refleksji na temat konfrontacji biegłych. Problemy współczesnej kryminalistyki, Tom XII, p. 131-145, 2008.

GRUZA, Ewa; GOC, Mieczysław; MOSZCZYŃSKI, Jarosław. Kryminalistyka, czyli o współczesnych metodach dowodzenia przestępstw. Zagadnienia prawne. Warszawa: C.H. Beck, 2020.

HOŁYST, Brunon. Kryminalistyka. Warszawa: LexisNexis, 2010.

HOROSZOWSKI, Paweł. Kryminalistyka. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 1958.

KARAŹNIEWICZ, Justyna. Opinia prywatna jako kategoria dowodu prywatnego i jej znaczenie w postępowaniu karnym – uwagi na tle ostatnich nowelizacji Kodeksu postępowania karnego. In: MOSZCZYŃSKI, Jarosław; SOLODOV, Denis; SOŁTYSZEWSKI, Ireneusz (eds.). Przestępczość. Dowody. Prawo. Księga Jubileuszowa Prof. Bronisława Młodziejowskiego. Olsztyn: Wydawnictwo UWM w Olsztynie, 2016. p. 505-518.

KASPRZAK, Jerzy. Dowód naukowy – dzieje i współczesność. In: HOŁYST, Brunon (ed.). Do prawdy litość to zbrodnia. Księga jubileuszowa z okazji 70. Urodzin Profesora Bogusława Sygita., Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2018. p. 135-146.

KASPRZAK, Jerzy. Odontoskopia kryminalistyczna., Olsztyn-Szczecin: Volumina.pl, 2011.

KMIECIK, Romuald. „Dowód prywatny” i tzw. zasada swobody dowodzenia w postępowaniu karnym. Prokuratura i Prawo, 2, p. 33-49, 2013. Available at: <https://www.gov.pl/web/prokuratura-krajowa/numer-2-2013 >. Access: December 22, 2022.

KMIECIK, Romuald. Kontrowersyjne unormowania w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego. Prokuratura i Prawo, 1-2, p. 10-25, 2015. Available at: <https://www.gov.pl/attachment/24fc59b5-34e8-4000-a715-5afd87dd2144>. Access: December 22, 2022.

KOŁECKI, Hubert. O ograniczonej możliwości sądowej merytorycznej oceny dowodu z techniczno-kryminalistycznej opinii biegłego. In: GERECKA-ŻOŁYŃSKA, Anna; GÓRECKI, Paweł; PALUSZKIEWICZ, Hubert; WILIŃSKI, Piotr (eds.)., Skargowy model procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Stanisławowi Stachowiakowi., Warszawa: Wolters Kluwer, 2008. p. 181–197.

KRAJNIK, Vaclav. Criticism of the practice of obtaining and usage of expert evidence. In: MALEWSKI, Henryk; MATULIENĖ, Snieguole; JUODKAITĖ-GRANSKIENĖ, Gabriele (eds.). Kriminalistikos teorijos plėtra ir teismo ekspertologijos ateitis: kolektyvinė monografija. Liber Amicorum Profesoriui Vidmantui Egidijui Kurapkai., Vilnius: Lietuvos kriminalistų draugija, Mykolo Romerio universitetas, 2022. p. 330-340.

KUSAK, Michał. 8.4. „Opinia prywatna”. In: HOFMAŃSKI, Piotr (ed.). System prawa karnego procesowego, Tom VIII, Part 4. Dowody. Warszawa: LexisNexis, 2019. p. 5076-5101.

KWIATKOWSKA -WÓJCIKIEWICZ, Violetta; WÓJCIKIEWICZ, Józef. Sędziowie wobec dowodu naukowego. In: KASPRZAK, Jerzy; MŁODZIEJOWSKI, Bronisław (eds.). Kryminalistyka i inne nauki pomostowe w postępowaniu karnym. Olsztyn: Print Group, 2009. p. 43-57.

LIDÉN, Moa, & DROR, Itiel. Expert Reliability in Legal Proceedings: “Eeny, Meeny, Miny, Moe, With Which Expert Should We Go?” Science & Justice, 61(1), p. 37-46, 2001. https://doi.org/10.1016/j.scijus.2020.09.006

LOCARD, Edmond. Dochodzenie przestępstw według metod naukowych. Łódź: Sgł. Księgarnia Powszechna, 1937.

LOURENCO, Aline; SILVA, Erick. Considerações sobre as condenações injustas fundamentadas em provas periciais: análise do innocence Project, do national registry of Exoneration e mecanismos para redução de erros periciais. Revista Brasileira de Direito Processual Penal, vol. 7, n. 1, p. 567-607, 2001. https://doi.org/10.22197/rbdpp.v7i1.410

METERKO, Vanessa; & COOPER, Glinda. Cognitive Biases in Criminal Case Evaluation: A Review of the Research. Journal of Police and Criminal Psychology, 37, p. 101-122, 2021. https://doi.org/10.1007/s11896-020-09425-8

MINISTER SPRAWIEDLIWOŚCI. Projekt ustawy o biegłych. Available at:, <https://kryminalistyka.pl/wp-content/uploads/2015/11/ustawa_o_bieglych_11_2014.pdf>. Accessed on: December 22, 2022.

MITTERMAIER, Carl Josef Anton. Die öffentliche mündliche Strafrechtspflege und das Gesch-worenengericht in Vergleichung mit dem deutschen Strafverfahren. Landshud, 1819.

MOSZCZYŃSKI, Jarosław. Identyfikacja genetyczna – złoty standard czy złoty wyjątek? Problemy współczesnej kryminalistyki, Tom XVIII, p. 62-65, 2014.

NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI, Informacja o wynikach kontroli. Funkcjonowanie biegłych w wymiarze sprawiedliwości, 2015. Available at: <https://www.nik.gov.pl/plik/id,9608,vp,11856.pdf>. Accessed on: December 22, 2022.

NATIONAL RESEARCH COUNCIL, Strengthening Forensic Science in the United States: A Path Forward. NCJ Number 228091. Available at: <https://www.ncjrs.gov/pdffiles1/nij/grants/228091.pdf>. Access on: December 22, 2022.

OOSTERHUIS, Harry; LOUGHNAN, Arlie. Madness and Crime: Historical Perspectives on Forensic Psychiatry. International Journal of Law and Psychiatry, vol. 37, no. 1, p. 1-16, 2014. https://doi.org/10.1016/j.ijlp.2013.09.004

POLSKIE TOWARZYSTWO KRYMINALISTYCZNE. Stanowisko PTK. Available at: <https://kryminalistyka.pl/wp-content/uploads/2015/11/stanowisko_PTK.pdf>. Access on: December 22, 2022.

ROJEK-SOCHA, Patrycja. Biegli w garści Instytutu Ekspertyz Sądowych. Available at: <https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/projekt-ustawy-o-bieglych-instytut-ekspertyz-sadowych,354101.html>. Access on: December 22, 2022.

ROSSINSKIY, Sergey Borisovitch. Expert as a scientific judge: we return to the discussion of a forgotten problem. Vestnik Sank-Peterburskogo universiteta MVD Rossii, vol. 202, no. 4(88), p. 131-142, 2017.

SÁNCHEZ, Juan Sebastián Vera. Exclusión de la prueba pericial científica (de baja calidad epistémica) en fase de admisibilidad en procesos penales de tradición románica-continental: Diálogo entre dos culturas jurídicas., Revista Brasileira de Direito Processual PenalRev. Bras. de Direito Processual Penal, vol. 7, no. 1, p. 375-407, 2021. http://dx.doi.org/10.22197/rbdpp.v7i1.498

SOLODOV, Ilia. Etyka biegłego w procesie karnym. Łomża: Stopka, 2017.

SOŁODOW, Denis. Ocena dowodu naukowego w systemie kryminalistyki rosyjskiej. Olsztyn-Szczecin: Volumina.pl, 2012.

VAN DER WOLF, Michiel; VAN MARLE, Hjalmar. Legal Approaches to Criminal Responsibility of Mentally Disordered Offenders in Europe. In: GOETHALS, Kris (ed.). Forensic Psychiatry and Psychology in Europe. A Cross-Border Study Guide. Cham, Switzerland, Cham: Springer, 2018. p. 31-44.

VLADIMIROW, Leonid Evstafyevich. Uchenie ob ugolovnyh dokazatelstvah. Tula: Autograf, 2000.

WIDŁA, Tadeusz. Uwagi do projektu ustawy o biegłych. Available at: , <https://kryminalistyka.pl/wp-content/uploads/2015/11/Uwagi_do_nowego_projektu_prof_T_WIDLY.pdf>. Access on: December 22, 2022.

WILK, Dariusz. O metaopinii i swobodnej ocenie dowodów w polskim procesie karnym raz jeszcze. Polemika z dr. Józefem Gurgulem. Prokuratura i Prawo, no. 1, 2022, p. 5-27, 2022. Available at: <https://www.gov.pl/attachment/f4e323a1-afcb-4044-8377-92179fb354bb>. Access: December 22, 2022.

WITKOWSKA, Krystyna. Biegły w postępowaniu karnym, Prokuratura i Prawo, no. 1, 2013, pp. 79-81, 2013. Available at: <https://pk.gov.pl/prokuratura/prokuratura-i-prawo/opublikowane-numery/rok-2013/numer-1-18/numer-1-10/>. Access: December 22, 2022.

WÓJCIKIEWICZ, Józef. Forensics and Justice. Judicature on scientific evidence 1993-2008. Toruń: Dom Organizatora, 2009.

WÓJCIKIEWICZ, Józef. Metodyka ekspertyzy. In: WÓJCIKIEWICZ, Józef (ed.). Ekspertyza sądowa. Zagadnienia wybrane. Warszawa: Wolters Kluwer, 2007. p. 29-45.